Σάββατο 8 Αυγούστου 2015

ΕΠΟ 20 - ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

ΕΠΟ 20 - ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ.Α.Β. 2014


ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ

ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
Αφηρημένη διακοσμητική τέχνη βόρειων λαών
Ανθρωποκεντρική ελληνορωμαϊκή παράδοση

11ος – 12ος :
Ρομανικός ρυθμός
Στόχος: προώθηση δόγματος, δύναμη Στρατευόμενης Εκκλησίας, όχι μίμηση φύσης
Θέση καλλιτέχνη: απλός τεχνίτης

13ος-14ος :
Γοτθικός ρυθμός (κατακόρυφος άξονας, καθεδρικοί ναοί με πολλές λειτουργίες, πόλη)
Στόχος: θριαμβεύουσα Εκκλησία, υποβολή πνευματικής ανάτασης, απόδοση μορφής & συναισθημάτων, αφήγηση βιβλικών γεγονότων, συγκίνηση, όχι μίμηση φύσης
Θέση καλλιτέχνη: απαρχή αναγνώρισης αξίας του

Ιστορικοί παράγοντες ανάπτυξης ζωγραφικής από Ιταλία:
  • Φιλοδοξία παπών για αναβίωση παπισμού (κλασικά πρότυπα)
  • Μοναχικά τάγματα (κατανόηση δόγματος: ρεαλισμός= απόδοση πραγματικότητας)
[Βορράς: όχι μνημειακή ζωγραφική, ναι απόδοση συναισθήματος και όχι πραγματικότητας (δισδιάστατος διακοσμητικός χαρακτήρας), σκληρά περιγράμματα, αδέξιος χειρισμός φωτός, αντινατουραλιστικές τάσεις]

Pisano (γοτθικό+κλασικό)
Giotto (Σχολή Φλωρεντίας, σχέδιο) – κλασικό+γοτθικό (φωτοσκίαση, βράχυνση)
Duccio (Σχολή Σιέννας, χρώμα) – βυζαντινό + γοτθικό
Martini (Σιέννα, αρχή τέχνης προσωπογραφίας εκ του φυσικού, γοτθική τεχνοτροπία)

14ος – 15ος:
Διεθνής γοτθικός ρυθμός: γαλλική+ιταλική παράδοση
  • Διακοσμητική διάθεση
  • Τρισδιάστατη και φυσιοκρατική απόδοση χώρου
  • Παρατήρηση και απόδοση τοπίου

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ανακαλύψεις, άνθρωπος κυρίαρχος, ορθολογική οργάνωση εργασίας, ανατροπή σχολαστικισμού, ορθολογισμός, στροφή στην Αρχαιότητα, τυπογραφία, ανακαλύψεις (προοπτική, ανατομία), θρησκευτικό συναίσθημα, όχι ενοχή Μεσαίωνα
Νέα αντίληψη: Εικόνα= καθρέφτης πραγματικότητας.

Κοιτίδα: ελεύθερες πόλεις Ιταλίας
Προστάτες τεχνών: ευγενείς/φεουδάρχες + μεσαία τάξη
Καλλιτέχνης: δημιουργός (αλλαγή κοινωνικής θέσης)
Στόχος τέχνης: μέσο προβολής προσωπικότητας καλλιτεχνών κ εργοδοτών τους, εικόνα ως καθρέφτης της πραγματικότητας, μίμηση φύσης 
Καινοτομίες: προοπτική, φυσιοκρατική αντίληψη ανθρώπινης μορφής, κλασικά πρότυπα (απλότητα, στερεότητα, λογική, συμμετρία), υπεροχή οριζόντιου άξονα, προσωπογραφία

ΠΡΩΙΜΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 1400-1500
Φλωρεντία (δημοκρατία, μεσαία τάξη), Βενετία, Ρώμη (παπική αυλή)
Δύο τάσεις λόγω συμπεριφοράς αστικής τάξης: α. νέα επιτεύγματα, κλασικά πρότυπα (αναζήτηση ταυτότητας), β. επιστροφή στο γοτθικό (παγίωση θέσης της)

Αρχιτεκτονική (συγγράμΜατα Βιτρούβιου: συστηματοποίηση γνώσης αρχιτεκτονικής, επίτευξη ομορφιάς/αρμονίας, υπεροχή οριζόντιου άξονα):
  • Brunellesci (ανακάλυψε κεντρική προοπτική, τρούλος),
  • Alberti (μετάφραση γοτθικού σε κλασική φόρμα, καθιέρωσε ιδιότητα επαγγελματία-αρχιτέκτονα),
  • Michelozzo
Γλυπτική (περίοπτη γλυπτική, ανάγλυφο, πολύτιμα υλικά, θέματα Αρχαιότητας+ θρησκευτικά θέματα+ μετάλλια):
  • Donatello (προοπτική/κλασικά πρότυπα, αναβίωση έφιππου ανδριάντα),
  • Ghiberti (νέα επιτεύγματα+γοτθικό)
Ζωγράφοι Φλωρεντίας: έμφαση σε γραμμή
  • Masaccio (κλασικά πρότυπα/προοπτική, φωτοσκίαση),
  • Fra Angelico (νέα τεχνοτροπία + γοτθικές αρχές, πνεύμα παλιού),
  • Paolo Uccello (διεθνή γοτθική τεχνοτροπία, αδιεξιότητα σε χειρισμό φωτός, σκληρά περιγράμματα, τέχνη ψηφιδωτού, σχολή Σιέννας),
  • Piero della Francesca (σκιοφωτισμός/χρώμα, ψευδαίσθηση βάθους),
  • Botticelli (αρμονία +γοτθική αίσθηση: κομψές μορφές/διακοσμητική διάθεση)
Ζωγράφοι Βενετίας: έμφαση σε χρώμα (διαφάνεια/βάθος, ελαιογραφία)
  • Mantegna (απόδοση πραγματικότητα εποχής που αναπαριστούσε)
  • Bellini (ελαιογραφία, απεικόνιση τοπίου, προσωπογραφία)

ΩΡΙΜΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 1500-1525 (Μεταρρύθμιση)
Κέντρο=Ρώμη (Φλωρεντία: Μέδικοι/προστάτες τεχνών= εκτός εξουσίας λόγω εισβολής Γάλλων, διασπορά καλλιτεχνών)
Χορηγός: Παπική Εκκλησίας (προσπάθεια αύξησης γοήτρου)
Χαρακτηριστικά: ομορφιά, αρμονία, συμμετρία (κλασική φάση) + ελευθερία έκφρασης

Αναγέννηση Βορρά: μόνο σε ζωγραφική, όχι ενδιαφέρον για Αρχαιότητα, απόδοση πραγματικότητας μέσα από παρατήρηση+εμπειρική χρήση βράχυνσης (νομιναλισμός: θεός μέσα στον φυσικό κόσμο)= αληθοφάνεια
Ιστορικό πλαίσιο: εξάντληση βασιλικών περιουσιών λόγω Εκατονταετούς Πολέμου= νέοι προστάτες  τέχνης= έμποροι (επίδειξη πλούτου) + Θρησκευτικές αναταραχές: Μεταρρύθμιση (μέσω τυπογραφίας)
Αναγέννηση Ιταλίας: σε όλες τις τέχνες, υπεροχή ατόμου, μαθηματικοί κανόνες προοπτικής, αναζήτηση ομορφιάς, συμμετρίας, αρμονίας, ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης, φυσιοκρατική αντίληψη ανθρώπινης μορφής, κίνητρο: αιώνια έργα=υπερηφάνεια πόλης
Ιστορικό πλαίσιο: ελεύθερες πόλεις, ιστορικά γεγονότα (κατάληψη Ρώμης)

Αρχιτεκτονική:
  • Bramante (συμμετρία/αρμονία)
Ζωγράφοι Φλωρεντίας:
  • Leonardo da Vinci (σφουμάτο, ατμοσφαιρική προοπτική, προσωπική παρατήρηση, προσωπογραφία),
  • Μιχαήλ Άγγελος (κλασικά πρότυπα, εστίαση στον άνθρωπο, μοντέλα, περίοπτος σχεδιασμός),
  • Ραφαήλ (ιδανική ομορφιά, ελεύθερα κινούμενες μορφές, αρμονία, φαντασία)
Ζωγράφοι Βενετίας: προστάτες τέχνης: κυβέρνηση, πλούσιοι αστοί (όχι Εκκλησία) + φωτεινή ατμόσφαιρα, ομορφιά υπαίθρου, ταύτιση ανθρώπου-φύσης, ελαιογραφία
  • Giorgone (πολλαπλές ερμηνείες, παράκαμψη παραδοσιακής θεματολογίας, ελαιογραφία, τοπίο+άνθρωπος),
  • Τισιανός (ελευθερία στο χρώμα, προσωπογραφίες, ανέτρεψε κανόνες σύνθεσης),
  • Correggio (εξισορρόπηση σύνθεσης με χρώμα/φως= κατεύθυνση βλέμματος θεατή, χρήση προοπτικής+χρώμα= ψευδαίσθηση βάθους)
Ζωγράφοι Κάτω Χωρών: ελαιογραφία + αληθοφανής/λεπτομερής απεικόνιση + σύμβολα
  • Klaus Sluter (ρεαλισμός, μίμηση φύσης),
  • Jan van Eyk (λεπτομέρεια/υφή, ακρίβεια, προσωπογράφος, καθιέρωση ελαιογραφίας),
  • Rogier van der Weyden (νέες τεχνικές+γοτθική/καθαρή σύνθεση/στόχος),
  • Hugo van der Goes (ρεαλισμός/σύμβολα+νέες τεχνικές, απόδοση μορφών με διαφορά κλίμακας ανάλογα με σημασία: μεσαιωνικό),
  • Hieronymus Bosch (αίσθηση παραλόγου, αποτύπωση κρίσης αξιών εποχής του, πρόδρομος σουρεαλισμού)
Ζωγράφοι Γαλλίας: στατικότητα (γοτθική παράδοση+επιρροές Ιταλίας, Κ. Χωρών)
Ζωγράφοι Γερμανίας: ξυλογραφία, χαλκογραφία, τυπογραφία (διάδοση χαρακτικών)
  • Albrecht Durer (παρατήρηση, γραμμή, αυτοπροσωπογραφίες, λογικές αρχές καλλιτεχνικής δημιουργίας: τέχνη/καλλιτέχνης ως ύψιστο),
  • Grunevald (επιτεύγματα+διδαχές Μεσαίωνα, χρώμα),
  • Σχολή Δούναβη (Αλτντόρφερ): τοπίο, ποιητική διάθεση/ακρίβεια)

ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ (figura serpentinata) – 1525-1600 διάσπαση εκκλησίας/αβεβαιότητα, Κοπέρνικος, Αντιμεταρρύθμιση, χώρος εν κινήσει (όχι κλασική προοπτική), αναφορές σε χρόνο, αλληγορία, συμβάσεις, κρίση στην τέχνη (κατάληψη Ρώμης), Ιστοριογραφία Τέχνης (Βαζάρι: τρεις εποχές τέχνης Αναγέννησης+τριμερής ιστορικότητα από Αρχαιότητα)
Χαρακτηριστικά: κίνηση, figura serpentinata, εκζήτηση, αφύσικες αναλογίες, περίβλεπτα έργα, πολλαπλά κέντρα, απροσδιοριστία φύλου, γραμμικότητα
Χαλκογραφία: Πορτρέτο

Ζωγράφος Φλωρεντίας: κέντρο μανιερισμού
  • Παρμιτζιανίνο (επιρροή Ραφαήλ: κομψότητα+εκζήτηση, αφύσικες αναλογίες)
Ζωγράφοι Βενετίας: λιγότερο ριζοσπαστικός μανιερισμός: νατουραλισμός/ατμόσφαιρα
  • Τιντορέττο (αντικλασικές τεχνικές, αυθαίρετη προοπτική, αντινατουραλιστικό χρώμα, εξωπραγματική λειτουργία φωτός/δραματικότητα, Αντιμεταρρύθμιση),
  • Βερονέζε (κλασικό ύφος+μανιερισμός, διαχωρισμός περιεχομένου/μορφής, εικόνας από διάκοσμο, Σεζάν),
  • Θεοτοκόπουλος (Αντιμεταρρύθμιση, μεταβυζαντινή+ κρητική+ δυτική ζωγραφική, χριστιανικός νεοπλατωνισμός+μανιερισμός= αδυναμία ερμηνείας έργου του)
Αρχιτεκτονική (παραγγελίες: αστικά ανάκτορα/εκκλησίες): αρχές Βιτρούβιου, Alberti
  • Σανσοβίνο, Παλλάντιο (κλασικό)
Ζωγράφοι Γερμανίας: εξειδίκευση ζωγράφων, Μεταρρύθμιση, ρωπογραφίες
  • Μπρύχελ (πρώιμη τοπιογραφία, αλληγορική διάθεση, ρωπογραφία)

ΜΠΑΡΟΚ (αρχές 17ου) εδραίωση νέας διπλής παγκόσμιας εξουσίας από Θεό
Αντιμεταρρύθμιση: παγκοσμιότητα ιεραρχικής τάξη. Σύνοδος Τρέντο: απλά+πειστικά
Χρήση προοπτικής ως δημιουργία ψευδαίσθησης
Γαλλία: Απόλυτη μοναρχία (Βερσαλλίες, επίδειξη δύναμης/πλούτου, χορηγοί: πλούσιοι)
Στόχος τέχνης: προπαγάνδα/εκθειασμός κρατικού/εκκλησιαστικού μεγαλείου, όπως γοτθικό (όγκοι, μνημειακότητα, κίνηση, δραματουργία. Διαφορά: πολλές εκφάνσεις μπαρόκ)
Χαρακτηριστικά: μεγαλοπρέπεια, θεατρικότητα, αντιφατικότητα, πολλαπλότητα, κίνηση, υποταγή αρχιτεκτονικής σε σχεδιαστικό απολυταρχισμό (ως γλυπτό), ωοειδές, καμπύλες, όχι διάκριση στατικών-φερόμενων στοιχείων, συμβολισμός, υπερβατικότητα
Κοινό μπαρόκ/Αναγέννησης: σύστημα οριζόντιων στοιχείων σε κάθετους στύλους

Αρχιτέκτονες Ιταλοί:
  • Μπερνίνι (θεατρικότητα, προσωπογράφος, φευγαλέα έκφραση)
  • Μπορρομίνι
Αρχιτέκτονες Γάλλοι (Αυλή):
  • Λού λε Βω, Μανσάρ
Γλύπτες: αλληγορίες/συμβολισμοί: προπαγάνδα
  • Μπερνίνι (θεατρικότητα, προσωπογραφία,  φευγαλέα έκφραση)
Ζωγράφοι Ιταλίας: επιρροή Ραφαήλ, Μικελάντζελο, Τζιότο
  • Καρράτσι (σύνθεση αντιθέτων: σχέδιο+χρώμα, απλότητα, άξονας= ομορφιά),
  • Καραβάτζιο (νατουραλιστής: όχι φόβο για ασχήμια, chiaroscuro, θεατρικότητα, ήρωες: λαός, ζητιάνοι, υψηλοί προστάτες, επηρέασε Ρέμπραντ, Βελάσκεθ),
  • Πουσέν (κλασικιστής, ατμόσφαιρα βουκολικής ποίησης),
  • Κλοντ Λορέν (τοπιογράφος, ρωμαϊκά τοπία, έγινε πρότυπο)
Ζωγράφοι Φλάνδρας (καθολικοί): ηγεμονικές τάξεις: τέχνη
  • Ρούμπενς (φλαμανδική παράδοση: πιστή απόδοση πραγματικότητας, ρεαλισμός, κλασική τέχνη: μεγάλοι πίνακες),
  • Άντονις βαν Ντάικ (αυλικό πορτρέτο: επίσημη προσωπογραφία)
Ζωγράφοι Ισπανίας: σκληρός ρεαλισμός, μυστικοπάθεια (ασκητική παράδοση καθολικισμού)
  • Βελάσκεθ (νατουραλιστής/εντύπωση, επιρροή από Καραβάτζιο, Τισιανό, Ρούμπενς)
Ζωγράφοι Ολλανδίας (προτεστάντες, Δημοκρατία, αστικό κοινό, έργα μικρών διαστάσεων, όχι τέχνη ως προπαγάνδα): πορτρέτο, τοπίο (απεικόνιση αστών με αξίωμα), εξειδίκευση
  • Φρανς Χαλς (πορτρέτο/φευγαλέα εντύπωση),
  • Σίμον ντε Φλίγκερ (θαλασσογράφος),
  • Γιαν βαν Γκόγιεν (κοινότοπο τοπίο, γραφικό),
  • Ρέμπραντ (αλήθεια, τραγικότητα, υποκειμενικό+πανανθρώπινο, προσωπογράφος, νατουραλιστής),
  • Γιακομπ βαν Ρούινσταελ (βόρειο τοπίο, ρομαντική διάθεση),
  • Γιαν Βερμέρ (απλό θέμα, νεκρές φύσεις/πολύτιμα αντικείμενα, πιστή απόδοση/υφή, ήρεμη ομορφιά απλού θέματος, ρωπογραφίες: σκηνές καθημερινής ζωής)

ΡΟΚΟΚΟ 18ος αιώνας (γαλλική κουλτούρα, διακοσμητικό στιλ, κορύφωση απολυταρχίας, χλιδή)
Παραγγελιοδότες: Αυλή (μισθός καλλιτεχνών)
Στόχος: επίδειξη, ενίσχυση εξουσίας σε συνείδηση λαού, Ηγεμόνας=τοποτηρητής Θεού
Χαρακτηριστικά: άρνηση ορθολογισμού κλασικού, κανόνες βάσει φύσης, κατάργηση κάθετης γραμμής, εξάλειψη μέτρου)

Αρχιτέκτονες Γαλλίας: Λουί Λε βω, Μανσάρ (Ανάκτορο Βερσαλλιών, κομψότητα)
Ζωγράφοι Γαλλίας:
  • Βατώ (οράματα ζωής χωρίς δυσκολίες)
  • Φραγκονάρ (τοπία, ερειπωμένες αρχαιότητες, αισθησιασΜός/χλιδή)
Αρχιτέκτονες Γερμανίας: Λούκας φον Χίλντεμπραντ, Πράνταουερ (τάση επίδειξης)
Αρχιτέκτονες Αγγλίας: Σερ Κρίστοφερ Ρεν (καθεδρικός), Παλλάντιο (ιδιωτικές κατοικίες), Κήποι (η φύση μιμείται τοπία Κλοντ Λορέν)
Ζωγράφοι Αγγλίας:
  • Ουίλλιαμ Χόγκαρθ (ηθικοπλαστικό),
  • Σερ Τζόσουα Ρέυνολντς (προσωπογράφος, προβολή χαρακτήρα),
  • Γκέισμπορω (προσωπογράφος, ανεπιτήδευτο ύφος)

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ 19ος αιώνας: Γαλλική Επανάσταση, Βιομηχανική ανάπτυξη: διαμόρφωση πολιτικής σκέψης, δύναμη μεσαίας τάξης, αφύπνιση εθνικών συνειδήσεων, πόλεις/προλεταριάτο. Ρομαντισμός: φιλοσοφικό κίνημα αντίδρασης σε Διαφωτισμό 18ου
Χαρακτηριστικά: υποκειμενισμός (πολυφωνία), ατομική ελευθερία, υπεροχή του Εγώ, φύση, ένστικτο, ηρωισμός, νοσταλγία παρελθόντος (τεχνοτροπίες παρελθόντος, νεοκλασικισμός)

Ζωγράφος Ιταλίας:
  • Francisco Goya (ηρωοποίηση ηττημένων, προσωπικά οράματα, χαρακτηριστικά μπαρόκ, κριτική στα ήθη της εποχής, προβολή ματαιοδοξίας)
Ζωγράφοι Αγγλίας:
  • Blake (φαντασία, οραματισμός, ποίηση, συμβολισμός, όχι σχεδίαση εκ του φυσικού, όχι ενδιαφέρον για ακρίβεια),
  • Turner (επιδράσεις από Φλίγκερ, Πουσσέν, Λορέν, τοπίο/μεγαλείο φύσης/ποίηση),
  • Constable (παρατήρηση φύσης, τοπία όπως τα βλέπει, ρήξη με παράδοση δραματικής εντύπωσης, απλότητα, συντέλεσε σε ανανέωση Ευρωπαϊκής τέχνης)
Ζωγράφοι Γαλλίας: Γαλλικός κλασικισμός (άνεργοι καλλιτέχνες Αυλής + κίνδυνος πολιτικών παρερμηνείων= στροφή προς ιστορία κ ύφος αρχαιότητας: σχέδιο, σκληρά περιγράμματα, ψυχρό χρώμα) – Ρομαντισμός
  • David (ιστορικά/πολιτικά θέματα, ηρωικά πρότυπα νέας πολιτικής αναγέννησης, αρχαιολογική ακρίβεια, σύμβολα, γαλλικός κλασικισμός)
  • Ingres (σχέδιο, εξωτισμός Ανατολής, γαλλικός κλασικισμός)
  • Delacroix (φαντασία, απαισιοδοξία, συναίσθημα, όχι κριτήρια Ακαδημίας, ρομαντισμός, προτίμηση Ρούμπενς, χρώμα, όχι διαύγεια περιγραμμάτων, όχι φωτοσκίαση, όχι κλασική πόζα, όχι διδακτισμός, συμμετοχή φύσης)

ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ-ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ: πτώση Ναπολέοντα, εκδημοκρατισμός δημόσιας ζωής, πολιτική εξουσία αστών, εμπόριο, βιομηχανία, τεχνολογία, συγκέντρωση πληθυσμού σε πόλεις, πολιτισμός υλιστικών αξιών, έργο τέχνης= αντικείμενο συναλλαγής

Ζωγράφοι τοπίου (Γαλλία): Ακαδημαϊκοί και οι άλλοι
  • ομάδα Barbizon (ειλικρίνεια):
  • Millet (ζωή αγροτών, συμβολική απόδοση σχέσης ανθρώπου-γης),
  • Corot (νοσταλγική διάθεση: διαφοροποιείται από Barbizon, Πουσσέν, Λορέν, προάγγελος Σεζάν και κυβισμού),
  • Courbet (τοπία όπως τα βλέπει ο ζωγράφος/ρεαλισμός/εντύπωση, μεγαλοφυΐα καλλιτέχνη, μανιφέστο ρεαλισμού)
Αρχή μοντέρνας ζωγραφικής: φωτογραφία (εντύπωση στιγμής), γιαπωνέζικα χαρακτικά (επιπεδότητα, διακοσμητικό χρώμα, τυχαία σελίδωση, εκφραστικό σχέδιο)

  • Manet (εστίαση σε εντύπωση: ιδέες Κουρμπέ, όχι ακαδημαϊκός σκιοφωτισμός, άμεσο πέρασμα από φως σε σκιά,  όχι βαθύτερες ερμηνείες, επιπεδότητα γιαπωνέζικης στάμπας, έργο τέχνης= δικούς του νόμους, επιρροή από ιμπρεσιονιστές )
Ιμπρεσιονισμός (διάχυτο φως, καθαρά χρώματα, απουσία ιδεολογικού προγράμματος, στιγμιαία εντύπωση, α΄καλλιτεχνική επανάσταση μετά την Αναγέννηση):
  • Monet [ποιητικός τοπιογράφος, ζωγραφική στην ύπαιθρο, ασάφεια υλικής υπόστασης πραγμάτων=εντύπωση (σύνολο)]
  • Renoir (ηδονιστική τέχνη, ζωή, γυναίκα, στιγμιαία χαρά/απόλαυση)
  • Pisarro (τοπίο)
  • Degas (γραμμή νεοκλασικών, μελέτη κίνησης, φωτογραφία, ασύμμετρη διάταξη, περίεργες οπτικές γωνίες)
  • Whistler (περιφρόνηση ακαδημαϊκών θεμάτων, σημασία σε σχήματα/χρώματα κι όχι σε θέμα)
  • Rodin [έξω από ακαδημαϊκά πρότυπα, όχι φινίρισμα έργων, τυχαίες στάσεις, συνθέσεις χωρίς μήνυμα. Αντίθεση με ιμπρεσιονιστές: όχι σε καθημερινή ζωή, ναι σε έκφραση συναισθημάτων (συμβολισμός)]
Νεοϊμπρεσιονισμός (κριτική ιμπρεσιονισμού: διάλυση φόρμας):
  • Seurat (φως ιμπρεσιονιστών + μνημειακότητα/λογική, πουαντιγισμός, ολοκλήρωση ανάμειξης στο μάτι),
  • Cezanne (έρευνα σχημάτων σε ζωγραφική επιφάνεια, τρισδιάστατου σε δισδιάστατο, αποκατέστησε στερεότητα, όχι προοπτική Αναγέννησης, χρώμα=σχέδιο/μορφή, φόρμα φύσης: γεωμετρική, όγκος= χρώματα ζεστά μπροστά, βυζαντινή ομοιότητα= χώρος από πολλαπλά σημεία οράσεως, όχι προοπτική, προσωπογραφία ως πλαστικό θέμα)
Συμβολισμός: έκφραση πνευματικών αξιών, αντίδραση σε κύμα βιομηχανοποίησης
  • Van Gogh (επιρροή ιμπρεσιονισμού: λαμπερή παλέτα, συμβολικές αξίες χρώματος= συναίσθημα, δυνατό σχέδιο, ιδιάζουσα προοπτική, ένταση χρωμάτων)
  • Gauguin (συνείδηση, λαμπερά χρώματα, πλακάτος τρόπος Χοκουσάι, αντινατουραλισμός, απλοποίηση φόρμας/χρώματος: ουσιώδη, μυστικιστική διάθεση)
  • Munch (όχι επιρροή ιμπρεσιονισμού, συναίσθημα/χρώμα+γραμμή, έμμονες ιδέες)
Art Nouveau (ζωγραφική): εφαρμογή φιλοσοφίας Ruskin: τέχνη= όμορφη+χρήσιμη, πρότυπα απλότητας/ομορφιάς, τάση σύνδεσης πολλών μορφών τέχνης: αισθητική δυναμική γραμμικής κίνησης, μελέτη φύσης και όψεων κίνησής της: επιπεδότητα, δυναμισμός γραμμής, κίνηση
  • Beardsley (φαντασία/διακοσμητικός τρόπος, έμμονες ιδέες παρακμή)

20ος ΑΙΩΝΑΣ (Α΄μισό): ψυχανάλυση (όνειρα, υποσυνείδητο), ταχύτητα, επιστήμη, πόλεμοι, πληροφορία, μεταφορικά μέσα, ταχύτητα ζωή: απομάκρυνση ζωγράφων από παραδοσιακά χρονοβόρα μέσα

Πρωτοπορία: α. έκφραση/εξπρεσιονισμός (Βαν Γκογκ), β. αφαίρεση (Σεζάν/δομή), γ. φαντασία/σουρεαλισμός (Γκωγκέν/Μουνχ)
Πηγές έμπνευσης: λαός Αφρικής, πριμιτίφ τέχνη, νεοεμπρεσιονισμός, συμβολισμός
Οπισθοδρομικές τάσεις: πολιτικά καθεστώτα (τέχνη προπαγάνδας) Ιταλία, Γερμαναί, Ρωσία

ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Φωβισμός (απόρριψη ιμπρεσιονισμού, χρώμα+ένστικτο, συγκίνηση θεατή, προσωπική άποψη κόσμου, αντινατουραλιστικές μορφές, πιο πειθαρχημένη τάση, αρμονία, Γαλλία):
  • Matisse (χρώμα+σχέδιο, στοιχείο πρωτόγονου, διακοσμητική διάθεση, απλοποίηση εκφραστικών μέσων, εξωτικά μοτίβα, βάση:κλασική παράδοση)
Γερμανικός εξπρεσιονισμός (απόρριψη ιμπρεσιονισμού, προσωπική άποψη κόσμου, αντινατουραλισμός, βίαιος, ένστικτο, χρήση εφέ, βάρβαρο χρώμα, παραμόρφωση, , θέματα που ενοχλούν, μήνυμα):
  • Ομάδα Γέφυρα= απόδοση ψυχολογικής κατάστασης/κοινωνική αλλαγή, ανανέωση τέχνης
Kirchner, Nolde
  • Ομάδα Γαλάζιος Καβαλάρης= αισιοδοξία, θετικά συναισθήματα, ελεύθερη έκφραση: αφαίρεση, ΄καλλιτεχνικός προβληματισμός (σχέση ζωγραφικής/μουσικής, τέχνες πρωτόγονων λαών/παιδιών), όχι πρόθεση κοινωνικής αλλαγής, μεταφυσική αισθητική/αφηρημένη τέχνη, γραμμή με ένταση, χρώμα με δραματικότητα
Kandinsky: αυτοσχεδιασμοί (ασυνείδητη έκφραση, λυρική διάθεση, μουσική), εντυπώσεις (από φύση), συνθέσεις (αυθόρμητο χρώμα/γραμμή σε προκαθορισμένο σχέδιο – μουσική: αλεατορισμός)
Marc: καμπύλες, καμπύλες/μουσικότητα, ζώα, χρώμα συμβολικό

Κυβισμός αντίδραση σε ενστικτώδη ερμηνεία κόσμου, αναπαράσταση πολυδιάστατου σε δισδιάστατο, λίγα χρώματα, όχι προοπτική, έργο τέχνης: δικούς του νόμους (Μανέ), αναφορές στον κόσμο, ανάλυση φαινομένων στα πρωταρχικά τους σχήματα (Σεζάν)
  • Picasso: πρωτοκυβιστική/Σεζάν, αναλυτικός (πιο αφηρημένος, γραμμές/επίπεδα), συνθετικός κυβισμός (επαναφορά πραγματικότητας, έννοια πίνακα-αντικειμένου), τοπίο, ανθρώπινη μορφή, νεκρές φύσεις, νέα αντίληψη χώρου (κολάζ). Γλυπτική: μεταφορά πολυδιάστατου αντικειμένου σε τρεις διαστάσεις (συνθετικός κυβισμός, έργο που μπορεί να διαλυθεί/επανασυσταθεί, απελευθέρωση γλυπτικής από όριά της)
  • Braque (παπιέ κολέ, γράμματα, ανάμειξη χρώματος/υλικών: στέρεη υφή επιφάνειας)
Ορφισμός (χρώμα στον κυβισμό+μουσικότητα):
  • Delaunay (μη παραστατικά έργα, αδιαφορία για θέμα, κίνηση μόνο με χρώματα)
Φουτουρισμός (απόρριψη παρελθόντος, αποθέωση παρόντος/μέλλοντος, όχι σε μελέτες κυβισμού, ομορφιά πολέμου, ταχύτητας, τεχνολογίας, εναντίον αστικής τάξης, πολλαπλές φάσεις κίνησης):
  • Boccioni, Balla (απόδοση κίνησης, ταυτόχρονες όψεις θέματος)

ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ φόρμα έξω από δίκτυο παραστατικών σχημάτων (μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο)
Στόχος: νέα οπτική πραγματικότητας= νέα εικαστική γλώσσα (φόρμες, χρώματα)

Σουπρεματισμός (απόλυτη γεωμετρική αφαίρεση κυβισμού): εξέλιξη τέχνης
  • Malevich (ύψιστο τετράγωνο, όχι βάρος αντικειμένου, λογική εξέλιξη σχημάτων, είδος τρίτης διάστασης: ανάμειξη άκρων επιπέδων με βάθος, σχέσεις σχημάτων)
Ρώσικος κονστρουκτιβισμός (συνέχεια πειραματισμών κυβιστών, χώρος+χρόνος+ κίνηση=
φύση, κενό ως ορατό, όχι πυκνή μάζα
  • Tatlin (κοινωνική αποστολή τέχνης, μοντέρνα υλικά, χρησιμότητα)
Ντε Στιλ (όπως σουπρεματισμός: γεωμετρική απλοποίηση μορφών σε επιφάνειες/γραμμές):
  • Mondrian (καθαρά μέσα αποκάλυψης παγκόσμιας απόλυτη καθαρότητα, αρμονίας, ισορροπία καλβινισμού),
  • Brancusi (προσωπική γλυπτική με παγκόσμιο χαρακτήρα, ακραία σχηματοποίηση, μη εξατομικευμένα χαρακτηριστικά,  πέτρα+γυαλισμένο μέταλλο:σύμβολα σύζευξης)
Μεταφυσική ζωγραφική (αντίδραση σε φουτουρισμό, ονειρική/ποιητική πραγματικότητα): στατικότητα, ακινησία, κούκλες αντί μηχανές
  • Giorgio De Chirico (θέματα αρχιτεκτονικά, διαμόρφωσε γλώσσα σουρεαλιστών: περίεργοι συσχετισμοί, ασυνήθιστα αντικείμενα, σιωπή, μυστήριο, αποξένωση, παραδοσιακός τρόπος αναπαράστασης+συνδυασμός ετερόκλητων αντικειμένων)
Νταντά (κατάσταση του νου/αντίδραση): απόρριψη ευρωπαϊκού πολιτισμού, παιχνίδι, ένστικτο, τυχαίο
  • Duchamp (N. Υόρκη): έτοιμα αντικείμενα ως έργα τέχνης: επιλογή καλλιτέχνη, τοποθέτηση κατά τρόπο διαφορετικό από τη λειτουργική τους ιδιότητα, άρνηση τεχνικής/εμπορικής αξίας: αμφισβήτηση τέχνης-ζωής, απόλυτος υποκειμενισμός, εννοιολογική τέχνη (ερωτήματα)
  • Arp (Ζυρίχη)
Σουρεαλισμός: κοινωνική, πολιτική επανάσταση, φαντασία, ιδέα παραλόγου, ψυχανάλυση (όνειρα, παραισθήσεις, συνειρμοί), αυτοματισμός (σκέψη χωρίς λογική, πέρα από αισθητική/ηθική αντίληψη), έμφαση σε λέξεις, ρόλος τυχαίου
α. απόλυτος (βιομορφικός): ντανταϊστικής προέλευσης (σαν αφηρημένη τέχνη)
β. παραστατικός: αναγνωρίσιμα αντικείμενα ως προϊόντα ονείρων/φαντασίας
Στόχος: εξερεύνηση ψυχικού κόσμου, μετασχηματισμός αντίθετων κόσμων ονείρου-πραγματικότητας σε απόλυτη πραγματικότητα + αντίδραση σε ό,τι οδήγησε στον πόλεμο
  • Dali (αφομοίωση κατακτήσεων τέχνης παρελθόντος/παρόντος), απέραντοι χώροι
  • Magritte (ακαδημαϊκή τεχνοτροπία, περίεργοι τίτλοι, τεχνάσματα (μεγέθυνση λεπτομέρειας, συνδυασμός ανόμοιων αντικειμένων, ζωή σε άψυχα, γλώσσα)
  • Miro (ποιητική διάθεση, βιομορφισμός, λυρισμός, γεωμετρικά σχήματα, φαντασία)

20ος ΑΙΩΝΑΣ (Β΄μισό): μετανάστευση καλλιτεχνών στις ΗΠΑ, νέες τάσεις με παγκόσμιο χαρακτήρα
Δυναμική Αμερικάνική Τέχνη: όχι πολιτιστική παράδοση, ρίζες σε προπολεμικό μοντερνισμό
Χαρακτηριστικά: σύνδεση τέχνης με ζωή, συμμετοχή θεατή, ιερότητα καλλιτέχνη: υπαρξισμός, καταναλωτισμός, υπέρβαση ορίων τεχνών, διαφήμιση, αποδοχή τέχνη εποχής, κράτος ως μαικήνας τέχνης, όχι ενότητα στιλ, α. πρωτοτυπία, β. εσωτερικότητα
Στόχος: τέχνη για να προκαλέσει την κοινωνία

Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός Ν. Υόρκης= γερμανικός εξπρεσιονισμός+ σουρεαλισμός+ Hoffman (διάλογος παραστατικού-αφηρημένου, ενοποίηση χώρου από χρώμα):
Σχολή Νέας Υόρκης: α. αφηρημένη έκφραση, β. μεγάλη κλίμακα έργων

Δυναμική Ζωγραφική (ηρωοποίηση καλλιτέχνη, ταχύτητα εκτέλεσης, σωματικός άθλος)
  • Gorky (δυναμική ζωγραφική/σουρεαλισμός, κυβισμός, Καντίσκυ), τοπίο, πορτρέτο, νεκρή φύση, αναμνήσεις παιδικής ηλικίας, μοναξιά
  • Pollock (χειρονομία, Ινδιάνοι, έκφραση, διαδικασία ζωγραφίσματος, αυτόματη γραφή, πάτωμα, χρήση υλικών, χρωματικά/γραμμικά στοιχεία, βαθιά υποκειμενικός),
  • Motherwell (επιρροή σουρεαλισμού, θεματική: αντιθέσεις, υποσυνείδητο),
  • Kline (επιρροή Ανατολής, ιδεογράμματα, σχήματα/κατασκευές πόλης, τοπία),
  • de Kooning (χειρονομιακή ζωγραφική, ιδρυτής κινήματος Art Brut, παραστατικός, πόλη, άγριος αισθησιασμός),
  • Tobey (όχι χειρονομία, δίκτυο σημάτων, είδος καλλιγραφίας, Ιαπωνία, Κίνα Ζεν),
  • Baziotes (βιομορφικός σουρεαλισμός, λυρισμός, μεσογειακό φως)
Χρωματική αφαίρεση
  • Rothko (ανεικονική τέχνη, βιομορφικός σουρεαλισμός, φόρμες/ρυθμός, μονοτονία)
Τέχνη Ευρώπης: μετά Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (α. παραστατικότητα/ρεαλισμός, β. αφαίρεση
Κοινά χαρακτηριστικά: αυθορμητισμός, υποκειμενικότητα, ελευθερία, παραμόρφωση, υπερβολή στη χρήση χρώματος
  • Fautrier (ελαφρά εξπρεσιονιστικό ύφος, παραστατικός-αφαίρεση, έκφραση αντιφατικότητας εποχής, Ars Multiplicata),
  • Dubeffet (παραστατικότητα+αφαίρεση, τυχαίο, graffiti, έννοια παραλόγου Pop Art, Junk Art, Art Brut),
  • Mathieu (αφηρημένος εξπρεσιονισμός, χειρονομιακός χαρακτήρας Άμορφης Τέχνης+ ανατολική καλλιγραφία, εντυπωσιακοί τίτλοι),
  • Tapies (επιρροή από Άπω Ανατολή, αίσθηση τραγικού, βιώματα έθνους, υπαρξισμός, Minimal Art, Arte Povera)
  • Burri (επιμονή σε υλικά όπως Tapies)
  • Hans Hartug (Άμορφη Τέχνη, αφηρημένο+ρομαντικό, γραμμικά θέματα, ενέργεια από βούληση, ακαθόριστος χώρος)

Αφηρημένος Ιμπρεσιονισμός ή Λυρική Αφαίρεση (πιο ήρεμο, πιο στατικό, πιο οργανωμένο)
  • Nicolas de Stael (απλούστευση μορφών+συγκινησιακή ένταση χρωμάτων, παραστατικότητα+αφαίρεση, μεγάλες διαστάσεις, απλούστευση μορφών)
  • Poliakoff (λαμπρά χρώματα, επίδραση κυβισμού, μυστικισμός, ασύμμετρες φόρμες)
Διαφορές αμερικανικού και ευρωπαικού εξπρεσιονισμού:
·         Αμερική: όχι καλλιτεχνική παράδοση και άρα ένταση/τόλμη/έργα μεγάλης κλίμακας
·         Ευρώπη: βίωμα πολέμου + παράδοση= έργα μικρής κλίμακας, ευαισθησία και προβληματισμός

Μεταζωγραφική/γεωμετρική αφαίρεση: αντίδραση σε υποκειμενισμό Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού, απελευθέρωση από παρουσία  καλλιτέχνη, απρόσωπη τέχνη, παγκόσμια (συνέχεια Μοντριάν, Μάλεβιτς), σαφή όρια φόρμας, σκληρά περιγράμματα, γεωμετρία
Αμερικάνοι:
  • Newmann (επιφάνεια πίνακα ως πεδίο, λωρίδες χρώματα)
  • Λιούις (εισαγωγή ασυμμετρίας ως κύριο δομικό στοιχείο)
  • Noland (επιπεδότητα, σαφήνεια, γεωμετρία)
  • Stella (shaped canvas, αφετηρία Μινιμαλιστικής Γλυπτικής)
Ευρωπαίοι:
  • Herbin (αισθητική γεωμετρίας, καθαρά επίπεδα/χρώματα)
  • Max Bill (καθαρά γεωμετρικά σχήματα, έντονα χρώματα, βάση τα μαθηματικά)
  • Lohse [όπως Max Bill, αντιστοιχία με μουσική σύνθεση (Ianis Xenakis?)]
  • Fontana (καταστρέφει ζωγραφική επιφάνεια)
Νέα παραστατική τέχνη: τεχνική Assemblage, Περιβάλλοντα, Δρώμενα, Pop Art, ελευθερία, όχι κοινή τεχνοτροπία, όχι αβεβαιότητα αφαίρεσης, κολάζ, assemblage, καλλιτένης= σύνδεσμος αντικειμένων
Νεοντανταϊσμός:  Αμερική
  • Rauschenberg (πρόδρομος Pop Art, Συνδυαστική Ζωγραφική, Junk Art, Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός, πρόκληση του τίποτα, προβληματισμοί για τέχνη)
  • Jasper Johns (πρόδρομος Pop Art, σημαίες/στόχοι, σύμβολα, πίνακες ως αντικείμενα)
Ποπ Αρτ: νέος λαϊκός πολιτισμός μεγαλουπόλεων (Αγγλία)
Περιβάλλοντα: θεατρικά σκηνικά
Στόχος: χαρακτηρισμός κοινωνίας καταναλωτισμού και μαζικού πολιτισμού, κόσμου ΜΜΕ, κλπ α. αντίδραση σε τρόπο ζωής, β. άρνηση αφηρημένων τάσεων
Ρόλο έπαιξαν: αναβίωση Ντανταϊσμού, μουσική John Cage, Happenigs
Αμερικανοί:
  • Warhol (καταναλωτισμός/διαφήμιση, κοινά αντικείμενα, εξοικείωση=αδιαφορία)
  • Lichnestein (Αρ Νουβώ, ακρίβεια, καθαρότητα, επιφανειακή πλευρά ζωής)
  • Wesselmann (ζωγράφος διαφημίσεων, κλίμα αφθονίας, κόσμος γυναίκας)
  • Rosenquist (διαφήμιση, γιγάντιες διαστάσεις)
  • Oldenburg (Περιβάλλοντα/Happenigs, Μαλακή Γλυπτική, σατιρίζει την έλλειψη παράδοσης)
  • Segal (εκμαγεία ζωντανών ανθρώπων, μελαγχολία, μοναξιά)
  • Kienholz (Περιβάλλοντα, Funk Art/τέχνη τρόμου)
Ευρωπαίοι: πολύπλοκα μηνύματα, ατομική ταυτότητα, ευαισθησία απέναντι σε ζωή πόλης
  • Paolozzi (ανθρωπομορφικά τοτέμ σα μηχανές, προβληματισμό για επίδραση τεχνολογίας στον άνθρωπο)
  • Hochney (Ευρωπαίος Warhol, ναΐφ διάθεση, ανθρώπινη μορφή)
  • Beyus (Fluxus=ροή, διερεύνηση ακαθόριστου, υπαρξισμός, ερωτήματα στο κοινό, συμμετοχή φαντασίας θεατή, καλλιτέχνης-επαναστάτης: κριτής κοινωνίας)
Νεορεαλισμός (καταγραφή κοινωνικής πραγματικότητας χωρίς πρόθεση σχολιασμού)
  • Klein (μονόχρωμα, υπερφυσικές ιδιότητες χρώματος, ανθρωπομετρίες)
  • Arman (κουτιά, όχι ενδιαφέρον για αισθητικό αποτέλεσμα, νέο περιεχόμενο στο κοινό/άχρηστο, κριτική υπερκατανάλωσης)
  • Cesar (συμπιέσεις, Pop Art, ασκεί κριτική, απαισιοδοξία)
  • Christo (συσκευασμένα αντικείμενα/κτίρια, Τέχνη Γης + Εννοιολογική Τέχνη)
Video-Art (πλαίσια του Fluxus): Paik (πολιτική/αισθητική αντίδραση στην τηλεόραση)
Opt Art (χρήση ψευδαίσθησης, συμμετοχή θεατή, επιστήμη): Vasarely, Riley, Cruz-Diez
Κινητική Τέχνη (φουτουρισμός, ρώσικη πρωτοπορία, τρισδιάστατες κατασκευές σε κίνηση): Tinguely (κίνηση, ήχος, χρόνος)
Μινιμαλιστική Τέχνη (σύνδεση με Κονστρουκτιβισμό/Σουπρεματισμό): Judd, Flavin, Chryssa, Serra
Τέχνη της Γης (σχέση με Μινιμαλιστική Τέχνη): Smithson + Εννοιολογική Τέχνη
Εννοιολογική Τέχνη (εγκεφαλική διαδικασία, έξω από δομές συστήματος γκαλερί, αναζήτηση πραγματικότητας από θεατή): Kosuth
Arte Povera (σχέση με Μινιμαλιστική κ Εννοιολογική Τέχνη, αντίδραση σε καταναλωτική κοινωνία κ τέχνη υποταγμένη σε επιστήμη, αποκατάσταση επαφής με φυσικά υλικά, επέκταση φυσικών/νοητών ορίων τέχνης): Γιάννης Κουέλλης (installations), Πενόνε

Νεοεξπρεσιονιστικές τάσεις ’80-’90 (ατομικότητα καλλιτέχνη):
  • Bacon (παραδοσιακός, Βελάσκεθ, αναγεννησιακή προοπτική+γεωμετρία, αφαίρεση ωραιοποίησης, εικονογραφία έργου μπαρόκ, τυχαίο, τρόμος, θεατρικότητα)
  • Balthus (επιρροές από Πουσσέν, Gourbet, Seurat, Goya, φαντασίωση)
  • Freud (θεματογραφία παραδοσιακής ζωγραφικής, αστικό τοπίο, όχι εξιδανίκευση, ατέλειες με λεπτομέρεια, περίεργες οπτικές γωνίες)
Νεοεξπρεσιονιστικές τάσεις ’90-’00 (τέχνη με κοινωνικά, πολιτικά κλπ μηνύματα): Basquiat (αφηρημένος εξπρεσιονισμός+τέχνη spray, πρωτόγονη τέχνη, πολλές επιδράσεις)
Φεμινιστικό Κίνημα (κοινωνικά μηνύματα): Bourgeois (βιώματα/συμβολισμοί), Chicago (θεατρικός χαρακτήρας), Sherman (φωτογραφία)

Τέλος 20ου αιώνα: απόλυτη ελευθερία στην έκφραση, επιρροές από Ρωσία, Κίνα, Ασία, Αφρική, πρώην σοσιαλιστικά κράτη Ευρώπης= νέα άνθιση τεχνών 21ου αιώνα

Προσωπογραφία
Μεσαίωνας: δωρητών μέσα σε συνθέσεις
Αναγέννηση: αυτόνομο είδος
Πρώιμα πορτρέτα: Martini, Bellini, Τισιανός, Jan Van Eyk,
Πορτρέτα: Leonardo da Vinci, Durer, Σχολή Δούναβη (Cranash)
15ος: δεν αποδίδονται ενδιαφέρονται/ασχολίες εικονιζόμενων
16ος: αποτυπώνεται προσωπικότητα μέσα από στοιχεία δραστηριοτήτων. Αυτοπροσωπογραφίες καλλιτεχνών.
Μανιερισμός: χαλκογραφία= πορτρέτο
Μπαρόκ: Μπερνίνι (γλύπτης: προσωπογράφος, φευγαλέα έκφραση, θεατρικότητα)
Άντονις βαν Ντάικ (αυλικό πορτρέτο: επίσημη προσωπογραφία
Ζωγράφοι Δημοκρατικής Ολλανδίας: πορτρέτο (απεικόνιση αστών με αξίωμα)
Φρανς Χαλς (πορτρέτο/εντύπωση), Ρέμπραντ (αυτοπροσωπογραφίες)
Ροκοκό: Ρέυνολντος (προβολή χαρακτήρα), Γκένισμπορω (ανεπιτήδευτο ύφος): Αγγλία
Ρομαντισμός: David (πορτρέτα αρχηγών επανάστασης)
Ιμπρεσιονισμός: Whistler (όχι όμως ενδιαφέρον στο θέμα),
Νεοϊμπρεσιονισμός: Cezanne (πρόσωπο ως πλαστικό θέμα, χρώμα-φόρμα)
Δυναμική ζωγραφική Αμερικής: Gorky
Pop Art Αμερικής: Segal (εκμαγεία υπαρκτών ανθρώπων)
Νεοεξπρεσιονστικές τάσεις: Freud (πορτρέτα)


ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ από 18ο έως 20ο ΑΙΩΝΑ
18ος: ΜΠΑΡΟΚ: ανερχόμενη αστική τάξη (αυστηρή/επιβλητική)
α. πνεύμα κλασικισμού Αναγέννησης (απλοποίηση στοιχείων μπαρόκ)
β. θεατρικότητα/εκφραστικότητα, ψευδαίσθηση, κίνηση, πολυχρωμία, υπερβολή
Ιταλικό μπαρόκ= ιδιωτικές κατοικίες+εκκλησίες, επεμβάσεις σε πόλεις
Αγγλικό μπαρόκ= ρωμαϊκή +γοτθική  αρχιτεκτονικής (σχέση με τοπίο, αστοί, ορθολογισμός, νεοπαλλαντιανισμός, θεατρικότητα, αυστηρότητα)
Αυστριακό μπαρόκ= επίδραση ιταλικού μπαρόκ+δεσμοί με παλαιού τύπου καθεστώτα
Γαλλικό μπαρόκ= αρχιτεκτονική οργάνωση πόλης
Γαλλικός νεοκλασικισμός (Διαφωτισμός: οράματα κοινωνίας, αθωότητα πρωτόγονου, νόμοι λογικής, ισότητας, απλότητας, μέτρου, Γαλλική Επανάσταση, άξονας: κοινό καλό, κληρονομιά αρχαιότητας): Ζαν Ζακ Σουφλών, Κλωντ Νικολά Λεντού
Γερμανικός νεοκλασικισμόςθεμελίωση γερμανικής συνείδησης, εθνικισμός, νέες αυτόνομες συνθέσεις (επιρροή αρχιτεκτόνων 20ου αιώνα)

ΡΟΚΟΚΟ: εκζήτηση, μοτίβα Άπω Ανατολής, φύση (κοχύλια), κήποι, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ανοιχτά χρώματα, καθρέφτες, αντανακλάσεις φωτός, αέρινο, επίδειξη

19ος : ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
Εκλεκτικισμός (αστοί, ατομική πρωτοβουλία, αναστυλώσεις, ποικιλία στιλ, όχι στόχος το ωραίο, μεταφορά στοιχείων από προηγούμενες παραδόσεις) Νεοβυζαντινό, Νεογοτθικό... (αναζήτηση εθνικών παραδόσεων/ρομαντισμός), αναστηλώσεις (αναζήτηση σύνδεσης με παρελθόν)
Στόχος: επίδειξη, ευμάρεια, κοινωνική θέση

Τέλη 19ου: νέα υλικά (σίδηρος, γυαλί, τσιμέντο με ενισχυμένο σκυρόδεμα), τεχνολογικές ανακαλύψεις, μαζική παραγωγή, σιδηρόδρομος, ελεύθερη αγορά, πόλεις:

ART NOUVEAU (νέο διεθνές ευρωπαϊκό στιλ, επιρροή Ανατολής, απομάκρυνση από ιστορικά στιλ, αντίδραση σε μαζική παραγωγή)
Χαρακτηριστικά: γραμμή, κίνηση/ροή μορφών, διακόσμηση, μοτίβα φυτικά, ιδιότητες νέων υλικών, γιαπωνέζικη τέχνη)
Στόχος αρχιτεκτόνων: μορφή αντικατοπτρίζεται κ επηρεάζεται από υλικά
  • Έκτορ Γκιμάρ (Γαλλία)
  • Ότο Βάγκερ (Βιέννη)
  • Μάκιντος (Αγγλία, Arts-and-Crafts Μόρις: χειροποίητα, χρηστικά αντικείμενα+ οργάνωση χώρων)
  • Γκαουντί (Βαρκελώνη)
ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Α΄ μισό 20ου ΑΙΩΝΑ: φονξιοναλισμός (λειτουργία>μορφή), οργανόγραμμα, μελέτη ελάχιστης/ορθολογικής κατοικίας (Neufer), εργονομία, αρχιτεκτονική ως βιολογικό γεγονός όχι ως καλλιτεχνική έκφραση, άρνηση εκλεκτικισμού, συγκρότηση πολεοδομίας, μέτρο αρχιτεκτονικής= ανθρώπινο σώμα
α. Αρ Νουβο, β. γεωμετρική κατεύθυνση
- κοινωνική διάσταση οικοδομείν (κοινωνικό όραμα)
- νέα υλικά, τεχνολογία
- πολιτισμική/αισθητική αλλαγή (κυβισμός, φουτουρισμός, πουρισμός, Mondrian, Malevitch)
  • Le Corbusier (Γαλλία): πρότυπο θεωρητικής πόλης (ζώνες), Χάρτα Αθηνών (πολεοδομικές αρχές, το ιδιωτικό συμφέρον να υποταχθεί στο συλλογικό)
  • Bauhaus (Γερμανία): όραμα ενοποίησης καλών και εφηρμοσμένων τεχνών, όφελος οικονομικά ασθενέστερων: Mies van de Rohe (μορφή υπακούει σε οργανόγραμμα), Gropius (συνολικό έργο τέχνης)
  • Κονστρουκτιβιστές (Ρωσία): Tatlin, Melnikov κ.α.
  • Φουτουρισμός (Ιταλία, τεχνολογική αισιοδοξία): Antonio SantElia
  • Νεοπλαστικιστές (Ολλανδία, De Stijl: Mondrian, οργανική συνένωση γλυπτικής/ζωγραφικής με αρχιτεκτονική, γεωμετρία/χρώμα): Oud, Rietveld
  • Μοντέρνο+τοπικά ιδιώματα: Φιλανδία (Alvar Aalto: ποιητική πλαστικότητα), Ελλάδα (μοντέρνο=όχημα κοινωνικού/ιδεολογικού εκσυγχρονισμού)
  • Κλασικό+μοντέρνο: Perret (Γαλλία), Aplund (Σουηδία), αμφισβήτηση μοντέρνου από Γερμανία (αυστηρά κλασικό, μεσαιωνικό) και Ρωσία (σοσιαλιστικός ρεαλισμός, ρωμαϊκή εποχή)
Β΄ μισό 20ου ΑΙΩΝΑ: ανάγκη ανοικοδόμησης, μαζικά προβλήματα, μοντέρνο=κατεστημένο
  • Le Corbusier (πολυκατοικία: α. υψηλή τυποποίηση, β. εξαιρετική πλαστική, γ. κατασκευαστική λεπτομέρεια, μανιφέστο ομορφιάς γυμνού υλικού (μπρουταλισμός), εργονομία (σώμα+αρμονία= αναλογία μέσου και άκρου λόγου)
  • ’50-’60: απόλυτη κυριαρχία μοντερνισμού
ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ (αμφισβήτηση μοντερνισμού)
Κοινωνική προσέγγιση: Συμμετοχικός σχεδιασμός (συμμετοχή κατοίκων), ευελιξία κατασκευών σε μελλοντικές προσαρμογές, εσωτερικοί χώροι κατά βούληση, εξωτερική επένδυση κατά φαντασία

Γλωσσιολογική προσέγγιση: αναζήτηση νοήματος πίσω από μορφές+ επικοινωνία με πολίτη = χρήση εμβληματικών μορφών ιστορίας αρχιτεκτονικής + παιχνίδι/ειρωνεία+ λαϊκή κουλτούρα + καθημερινότητα: Stirling, Bofill

Τυπολογική προσέγγιση: ερμηνεία αρχιτεκτονικής μέσα από ορθό λόγο (σταθερότυπα με έμμεσους συμβολισμούς), λειτουργία ακολουθεί μορφή, τυπολογία, κλασικισμός, παράδοση, δομή πόλης από Μεσαίωνα ως Αναγέννηση: Rosi, Krier (μορφή πολιτικής αντιπαράθεσης)

Τεχνολογική προσέγγιση (υψηλή τεχνολογία, ολοκλήρωση μοντερνισμού): ευελιξία, αισθητική μηχανής, τεχνολογία ως καταλύτης κοινωνικής απελευθέρωσης/απόλαυσης: Piano, Rogers, Foster, Nouvel

Τοπικιστική προσέγγιση: + φυσικό, οικοδομικό, πολιτισμικό περιβάλλον τόπου, ανάδειξη τοπικού με βάση ριζωμάτων κι όχι επιφανειακών ομοιοτήτων (παραδοσιακά+σύγχρονα υλικά): Botta, Siza, Αντωνακάκη

Φορμαλιστική προσέγγιση: αυτονόμηση αρχιτεκτονικής μορφής (αυτοαναφορικότητα), αισθητική αντίληψη σχεδιασμού, φιλοσοφική θεώρηση δομών έκφρασης/δημιουργίας, γεωμετρία, δομική γλωσσολογία, διαδικασία αποδόμησης (κριτική στάση σε παρελθόν + μέθοδος ανάγνωσης αλληλοσυγκρουόμενων νοηματικών καταστάσεων δεδομένων), όχι αναφορές σε προκαθορισμένα στοιχεία: Koolhaas, Gehry

ΤΕΛΟΣ 20ου ΑΙΩΝΑ: ταυτόχρονη συνύπαρξη αρχιτεκτονικών εκφράσεων.
Κοινές συντεταγμένες:
  • Μινιμαλισμός (αντίδραση σε πολυμορφία μεταμοντερνισμού, υπέρβαση προς νέο-μοντέρνα επεξεργασία υλικών/μορφών)
  • Σχέση τοπικού-ατοπικού (παγκοσμιοποίηση+ρίζες)
  • Γενίκευση νοητικών μεταλλαγών σε τρόπο αντίληψης κόσμου (ψηφιακή αρχιτεκτονική)
Σύγκριση αλλαγής προς μοντερνισμό:
Τέλη 19ου: υπόσχεση νέου, μορφολογική απελευθέρωση
Τώρα: α. αλλαγή νοητικών εργαλείων (κλείσιμο Διαφωτισμού), β. αλλαγή τυπολογιών ορθολογικής εποχής (βιβλιοθήκη, μουσείο, φυλακή, πολυκατάστημα κλπ)

[Σημειώσεις: Γ. Α. Β.]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου